Jak zostać pracownikiem młodocianym?

Czasy, w których nie szanowano okresu dzieciństwa, mamy dawno za sobą. Dzieci chronione są dziś szeregiem praw, w tym także zakazem ich zarobkowego zatrudniania. Przychodzi jednak moment, w którym dziecko zmienia się w dorastającego nastolatka. Taka osoba nie jest jeszcze pełnoletnia, ale zdolna i chętna do pracy. Prawo na to pozwala, jednak na określonych zasadach. Jak wygląda kwestia zatrudniania pracownika młodocianego?

Pracownik młodociany – definicja ustawowa

Pracownikiem młodocianym określa się osobę, która podejmuje stosunek pracy, ma ukończony 15. rok życia, lecz nadal jest niepełnoletnia. Oprócz tego nastolatek musi mieć ukończoną przynajmniej szkołę podstawową – tym samym spełniony obowiązek szkolny. Ta kategoria młodych osób została celowo wyodrębniona w systemie prawnym, aby umożliwić chętnym i zdolnym niepełnoletnim pracę zarobkową. Może to jednak odbywać się pod pewnymi warunkami i w określonych celach.

Pracownik młodociany – dozwolony charakter pracy młodocianego

Młodociany może podjąć pracę zarobkową, o ile ona odbywa się w ramach jednej z trzech form:

1.   Nauka zawodu – to forma zatrudnienia, która najczęściej obierana jest w przypadku uczniów zawodówek. Młodociany część dni w tygodniu spędza w szkole, a część w zakładzie pracy. Głównym celem pracy jest praktyczna nauka zawodu.
2.   Przyuczenie do zawodu lub rodzaju pracy – to ograniczony czasowo etap zatrudnienia, w którym młodociany poznaje organizację zakładu pracy, swoje obowiązki zawodowe i zostaje przyuczany do prostych czynności.
3.   Wykonywanie prac lekkich – to forma nawiązania stosunku pracy, w którym młodociany może wykonywać prace zarobkowe niezagrażającego jego życiu, zdrowiu czy rozwojowi, nie koliduje z jego edukacją. Nie ma tu miejsca nauka zawodowa, lecz proste prace, dzięki którym młodociany może sobie dorobić. Może być to dowolny rodzaj pracy, który nie jest zabroniony do wykonywania przez młodocianego.  

Pracownik młodociany – kto może zatrudnić młodocianego?

Młodocianego do prac lekkich może zatrudnić praktycznie każdy podmiot. W przypadku nauki zawodu lub przyuczania do określonego rodzaju pracy, pracodawca lub dorosły pracownik pracodawcy musi posiadać uprawnienia instruktora praktycznej nauki zawodu.

Pracownik młodociany – czy można zatrudniać dzieci?

Zasadniczo zatrudnienie dzieci, rozumianych jako osoby poniżej 15. roku życia, jest w Polsce zabronione. Ustawodawca uchylił jednak pewną furtkę, dzięki której takie osoby mogą pracować w ściśle określonych przypadkach i na określonych zasadach. Chodzi o takie prace, które są lekkie, nie kolidują z odbywaniem obowiązku szkolnego oraz są podejmowane na rzecz czterech rodzajów podmiotów. Artystycznych, sportowych,  reklamowych czy prowadzących działalność kulturalną. To jednak nie wszystko. Takie dziecko musi przejść odpowiednie badania zdrowotne i psychologiczne, które wykluczając ewentualne przeciwwskazania. Podmiot zatrudniający dziecko musi mieć pisemną zgodę rodzica lub opiekuna prawnego, zgodę odpowiedniej terytorialnie inspekcji pracy oraz dyrektora szkoły dziecka. O ile dziecko nie ma jeszcze ukończonej podstawówki i podlega obowiązkowi szkolnemu.